Ο κορωνοϊός και τα παιδιά μας

Σοφία Ανδρεοπούλου, MSc

Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος

Μέχρι χθες, οι περισσότεροι γονείς έτρεμαν μήπως το παιδί τους κολλήσει Η1Ν1 ή
κάποια παρόμοια μορφή γρίπης. Σήμερα, ξεχάσαμε αίφνης κάθε άλλη ασθένεια και
κάθε άλλο κίνδυνο και μια μόνο λέξη κυριαρχεί στις σκέψεις και τα λόγια μας – ο
κορωνοϊός.

Επειδή δουλεύω πολύ με γονείς και παιδιά, έχω ήδη εισπράξει την τεράστια
αγωνία που για μια ακόμα φορά βιώνουν πολλοί γονείς και την τεράστια υπερβολή
με την οποία αντιμετωπίζουν το θέμα ως προς τα παιδιά τους.
«ΠΛΥΝΕ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΟΥ; ΑΚΟΥΣ; ΤΩΡΑ;» είναι η φράση που αντηχεί
διαρκώς σε όλα τα χείλη των γονιών. «ΜΗ πλησιάζεις τον Γιωργάκη… ΜΗ παίζεις με την Ελενίτσα… ΜΗ βάζεις τα χέρια στο πρόσωπο… ΜΗ… ΜΗ…. ΜΗ…
Ιδιαίτερα εμείς οι μαμάδες το έχουμε παρακάνει. Διαρκής αγωνία, διαρκείς
φωνές στα παιδιά, διαρκείς απειλές: «Αν δεν προσέξεις θα κολλήσεις και μετά…» Αυτή η φράση μένει πάντα έτσι, μετέωρη, με αποσιωπητικά – υπονοώντας μια
φρικτή εξέλιξη, μια τεράστια απειλή.

Και τα παιδιά; Αυτά βλέπουν μπροστά τους για άλλη μια φορά αγχωμένους
γονείς που όλο φοβούνται και όλο πανικοβάλλονται. Και τρομάζουν. Τα καημένα τα
παιδιά μας τρομάζουν όλο και περισσότερο. Ήδη έχω παιδάκια που έρχονται
έντρομα και μου λένε πως δεν μπορούν να κοιμηθούν το βράδυ, πως φοβούνται να
πάνε σχολείο, πως δεν θέλουν να παίζουν με τα άλλα παιδιά στην παιδική χαρά.
Προχθές είδα ένα κοριτσάκι που έτριψε τόσο τα χέρια της με αντισηπτικό ώστε τα
μάτωσε!!!

Ταυτόχρονα, ήδη υπάρχουν τα πρώτα κρούσματα διακρίσεων και κακής
συμπεριφοράς απέναντι σε παιδιά που για κάποιο λόγο θεωρούνται «επικίνδυνα»,
πχ. κινεζάκια, ιταλάκια, κα. Μόλις την προηγούμενη βδομάδα, ακριβώς πριν
ανακοινωθούν τα πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα στην Ελλάδα, τρια αγόρια της
πέμπτης δημοτικού σε ένα σχολείο των νοτίων προαστίων πήραν ημερήσια αποβολή
επειδή εκφόβισαν μια συμμαθήτριά τους που είναι κινέζα. Όμως μπορούμε να τα
κατηγορήσουμε; Δεν είναι αναμενόμενο όταν ακούν όλα αυτά που ακούν από τους
γονείς τους;

Ο πανικός των γονιών βλάπτει τα παιδιά πολύ περισσότερο απ’ όσο θα
μπορούσε να τα βλάψει ένας ιός. Η ζημιά που κάνει ο πανικός είναι διπλή: αφενός τα
παιδιά τρομάζουν και αγχώνονται – αφετέρου, μαθαίνουν μια τελείως λάθος στάση
απέναντι στον κίνδυνο. Και συχνά εκδηλώνουν ρατσιστικές συμπεριφορές.

Ας μην ξεχνάμε ότι το παιδί δεν μπορεί να αξιολογήσει μόνο του πόσο σοβαρή
είναι μια απειλή. Επομένως, αν βλέπει τους γονείς τρομαγμένους, θεωρεί ότι είναι
πολύ σοβαρή η απειλή. Αν το παιδί θεωρήσει ότι πραγματικά κινδυνεύει εκείνο και οι
δικοί του από κάτι σοβαρό, οι συνέπειες θα είναι πολύ βαριές:

· Θα νιώσει μόνο και αβοήθητο αφού κανείς δεν μπορεί να το προστατεύσει
αποτελεσματικά.

· Θα επηρεαστεί η όρεξη και ο ύπνος του.

· Πιθανότατα θα αρχίσει να έχει εμμονικές αντιδράσεις όπως να πλένει
συνέχεια τα χέρια του

· Πιθανότατα θα αρχίσει να έχει φοβικές αντιδράσεις, όπως να αποφεύγει να
αγγίζει πράγματα ή να παίξει με άλλα παιδιά για να μην κολλήσει τον ιό.

· Θα αποκτήσει κάποια ψυχοσωματικά, όπως να πονάει το στομάχι του,
δερματικά προβλήματα, κλπ.

· Θα επιτεθεί σε όποιον θεωρεί πως συνιστά απειλή για εκείνο (πχ. σε παιδιά
άλλων εθνικοτήτων)

Βέβαια καταλαβαίνετε ότι αν ένα παιδί καταλήξει να λειτουργεί έτσι, το άγχος θα
ρίξει το ανοσοποιητικό του σύστημα, οπότε θα έχει λιγότερες άμυνες και θα είναι
πιθανότερο να κολλήσει οτιδήποτε. Έτσι αντί με τις προφυλάξεις μας να το
προστατεύσουμε, θα καταλήξουμε να το βλάψουμε.

Αντί για όλες αυτές τις υπερβολές, θα πρότεινα να δούμε τον κορωνοϊό σαν μια
ευκαιρία για να διδάξουμε στα παιδιά μας κάποια πολύτιμα μαθήματα σχετικά με τη
διαχείριση των κινδύνων. Μπορούμε με το παράδειγμά μας να τους μάθουμε:

· Να αντιμετωπίζουν τους κινδύνους με ψυχραιμία, λογική και ανθρωπιά

· Να ενημερώνονται για τα πραγματικά δεδομένα

· Να παίρνουν τα μέτρα που μπορούν να πάρουν για να προστατευθούν

· Να συνεχίζουν τη ζωή τους (με τις προσαρμογές που απαιτούνται) χωρίς να
κολλάνε εμμονικά στον κίνδυνο

· Να πιστεύουν στην ικανότητα του οργανισμού τους να ανταπεξέλθει στις
δυσκολίες

· Να εμπιστεύονται τους γιατρούς αν νοσήσουν

· Να προστατεύουν τους άλλους αν τα ίδια νοσήσουν

· Να φέρονται με καλοσύνη στα άτομα που έχουν νοσήσει

Ψυχραιμία, αγαπητοί γονείς. Ο κορωνοϊός είναι απλώς ένας ακόμα ιός και ο
οργανισμός μας έχει τις άμυνες που χρειάζεται για να τον αντιμετωπίσει. Δεν
υπάρχει κανένας λόγος να τρομάζουμε τόσο, ούτε να τρομοκρατούμε τα παιδιά μας.

Ο πανικός και η λάθος αντίδραση μπροστά σε μια απειλή είναι συχνά πολύ πιο
επιζήμια από την ίδια την απειλή.

Ας δούμε, λοιπόν, τον ιό αυτό σαν μια ευκαιρία να διδάξουμε τα παιδιά μας
πώς να διαχειρίζονται τις απειλές και τους κινδύνους και πώς να φροντίζουν σωστά
τον εαυτό τους. Γιατί η επιδημία θα περάσει – αλλά αυτό που έμαθε το παιδί μας θα
μείνει και θα το κουβαλάει σε όλη του τη ζωή. Ας φροντίσουμε λοιπόν να μάθει αυτό
που είναι χρήσιμο και ωφέλιμο για εκείνο και για τους ανθρώπους γύρω του.