Μαμά φοβάμαι κι εγώ παιδί μου

Μαμά φοβάμαι κι εγώ παιδί μου

«Μαμά φοβάμαι»… «Κι εγώ παιδί μου»

Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε και να αξιοποιήσουμε τους φόβους τους δικούς μας και των παιδιών μας για να ζήσουμε καλύτερα.

Όλοι οι ενήλικες παλεύουν με τους φόβους τους. Αλλά οι γονείς παλεύουν επίσης και με τους φόβους των παιδιών τους. Δεν πιστεύω πως υπάρχει γονιός που δεν έχει αναρωτηθεί: «Πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου να διαχειριστεί τους φόβους του; Και πώς μπορώ να το προστατεύσω από τους κινδύνους;»

Τον φόβο δεν πρέπει να τον απωθούμε, να τον αγνοούμε ή να τον μεγαλοποιούμε – πρέπει να τον αξιοποιούμε. Να τον αντιμετωπίζουμε σαν πολύτιμο σύμμαχο, σαν δάσκαλο που θα μας διδάξει κάτι σημαντικό για τα παιδιά μας και για τη ζωή μας.

                                                              ***

Η Σοφία Ανδρεοπούλου, παιδοψυχολόγος και μητέρα, μοιράζεται μαζί σας προσωπικές εμπειρίες, ιστορίες άλλων γονιών, ιδέες και προτάσεις που θα σας βοηθήσουν να αξιοποιήσετε τους φόβους σας – και να διαχειριστείτε σωστά τους φόβους των παιδιών σας.

Αποσπάσματα από το βιβλίο

Φοβόμουν τα πάντα και για τα πάντα. Οι κακές σκέψεις πλημμύριζαν το μυαλό μου με σενάρια απίστευτης τραγικότητας. ‘Ηταν αδύνατο να σκεφτώ ή να κάνω κάτι ευχάριστο χωρίς να το συνδέσω μέσα μου με μια οδυνηρή πιθανότητα, μια δραματική κατάληξη.

            ‘Ενιωθα σαν τσόφλι που κυλάει πάνω στο νερό – από κάτω μου βούιζε ένα μαύρο, ορμητικό ποτάμι γεμάτο τρομακτικές πιθανότητες και απύθμενους κινδύνους.

Τα πρώτα χρόνια της ζωής του γιού μου ήταν γεμάτα από ενοχές και  φόβους. Αλλά και από μια αίσθηση ανακάλυψης. Καθώς δούλευα εντατικά στο γραφείο μου με οικογένειες και ομάδες γονιών, άρχισα πια να νιώθω πως αυτά που μου συνέβαιναν δεν είχαν σχέση μόνο με την προσωπική μου ιστορία και τις δυσλειτουργίες μου – αλλά ήταν κομμάτια της ανθρώπινης κατάστασης.

Τον φόβο δεν μπορείς να τον νικήσεις. Ολόκληρη η ζωή είναι φόβος. Η φύση μας είναι φόβος. Από τη στιγμή που είμαστε έλλογα όντα και έχουμε επίγνωση του θανάτου μας, ο φόβος δεν μπορεί παρά να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής μας.

            Ο γονιός φοβάται συνέχεια. Φοβάται μήπως πάθει κάτι το παιδί του, μήπως πάθει κάτι ο ίδιος και δεν μπορεί να φροντίσει το παιδί του, μήπως προκαλέσει κάποιο ανεπανόρθωτο τραύμα συτο παιδί του. Μήπως το κάνει δυστυχισμένο και προβληματικό. Μήπως αυτό δεν τα καταφέρει καλά στη ζωή του, μήπως ο ίδιος δεν ανταπεξέλθει στις απαιτήσει του ρόλου του.

Και φοβάται τόσο πολύ αφενός επειδή κουβαλάει μια βαθύτερη ενοχή και αφετέρου επειδή νιώθει εξαιρετικά ανασφαλής και μετέωρος. Ο γονιός σήμερα βρίσκεται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Ουσιαστικά, λειτουργεί χωρίς «μπούσουλα» μια που οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές του παρελθόντος έχουν καταρρεύσει. Παλιότερα, οι άνθρωποι μάθαιναν πώς να λειτουργούν ως γονείς από τους δικούς τους γονείς. Σήμερα, οι ραγδαίες κοινωνικές μεταβολές αποκλείουν μια τέτοια διαδικασία – αυτά που μάθαμε από τους γονείς μας, δεν είναι πια επίκαιρα, ούτε εφαρμόσιμα. ‘Ετσι ο γονιός σήμερα καλείται να αυτοσχεδιάζει διαρκώς μέσα σε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο και αέναα μεταβαλόμενο κοινωνικό περιβάλλον.

Ο ανασφαλής και μπερδεμένος αυτός γονιός βομβαρδίζεται διαρκώς από πληροφορίες, απειλές και κινδύνους που δεν είναι σε θέση ούτε να αξιολογήσει ούτε να αντιμετωπίσει. Το αποτέλεσμα είναι αγχωμένοι γονείς που ζουν μέσα σε ένα διαρκή πανικό και νιώθουν ότι απειλούνται από παντού – και παιδιά που δεν μπορούν πουθενά να στηριχτούν, που κανείς δεν μπορεί να τα προστατεύσει αποτελεσματικά από τους πολυάριθμους κινδύνους που αντιμετωπίζουν.

Ο γονιός δεν θα προστατεύσει το παιδί του αν φοβάται διαρκώς. Αν αφήνει τον φόβο να θολώνει την κριτική του ικανότητα και να παραλύει τα αντανακλαστικά του. Ούτε μπορεί να διδάξει το παιδί να προστατεύει τον εαυτό του μέσα από μια αέναη κινδυνολογία. Αυτό το αιώνιο «πρόσεχε» είναι η μόνιμη επωδός στα περισσότερο σπίτια. «Πρόσεχε» γενικώς και αορίστως. Πρόσεχε τα πάντα. Αλλά όταν προσέχεις τα πάντα δεν προστατεύεσαι από τίποτα. Και δεν χαίρεσαι τίποτα.

Ο «υγιής» φόβος λειτουργεί σαν καμπανάκι που μας αφυπνίζει για κάποια απειλή και μας ενεργοποιεί για να την αντιμετωπίσουμε. Ο φόβος είναι βασικός μηχανισμός για την επιβίωσή μας. Δεν θα έπρεπε, επομένως, να τον απωθούμε, να τον αποφεύγουμε ή να τον υπερβάλλουμε – θα έπρεπε να τον αξιοποιούμε.

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...